TRĂNG XƯA

Không biết bao lâu rồi tôi không ngắm trăng, chỉ thấy và nhìn trăng thôi. Nhưng Trăng (chị Hằng) rất chung thủy với con người nhất là với trẻ con.
Hồi còn rất nhỏ ở quê Nội tôi, làng Nhơn Mỹ có rạch Đồng Súc chảy qua. Hồi này những nhà khá giả hay cất Cầu Mát ở ven sông. Cầu gỗ rộng chừng 3m dài chừng 4_5 m có lan can, lợp ngói, dọc theo lan can là băng gỗ dài. Buổi tối, lúc Ông Bà tôi niệm Phật thì con cháu xuống Cầu Mát ngồi chơi, hóng gió.
Thường chú Út tôi hay đàn mandoline và hát, cũng có khi thổi Harmonica :
Ngoài ngàn dặm đoàn người ra đi/ Trong sương lạnh lòng trai bền chí/ Ra biên quan xa xăm ngàn phương/ Và còn vọng tiếng hát trong sương.
Hoặc
Dưới ánh ô vàng rầm rầm đoàn quân ta tiến...
Năm tuổi, tôi hát theo và thuộc lòng, vỗ tay theo nhịp chân của chú.
Gió sông lồng lộng và...bên kia sông, tít sau cánh đồng xa là rặng tre, mảnh trăng non đã lú dạng. Cảnh vật mờ mờ trong ánh trăng êm.
Chỉ vậy thôi, tôi chỉ biết nhìn, cảm nhận êm đềm mà lòng nhớ mãi.
Về quê ngoại, rạch Trà Ôn nhỏ hơn với những hàng dừa và xoài tô nét sắc sảo trên nền trời trong những đêm trăng và chị em tôi hoặc ngồi ở thềm nhà, tôi hát nho nhỏ cho các em nghe :
Quê nhà tôi chiều khi nắng êm đềm/ Trải dài trên khóm cây, đàn chim ríu rít ca/ Bao người ra ngồi hay đứng bên thềm/ Chuyện trò chung với nhau đời sống thần tiên.
Hoặc chơi trò cút bắt hoặc múa ca:
Xa ...chị Hắng Nga lấp lánh sau bao lùm tre xanh/ Ta ...cùng nhau múa hát ca đón chào chị ấy...
Chúng tôi (có con các Cô tôi) nắm tay nhau nhảy vòng tròn. Trăng trên cao như vui cười với chúng tôi.
Có một lần về Nội buổi chiều, Ba Má không bơi xuồng theo rạch Đồng Súc mà bơi tắt theo kinh băng qua đồng. Trăng đã lên, đàn cò trắng "quoạc quoạc ..." bay về tổ. Ba tôi hét to "cò ma có cha mầy ở nhà không? Đàn cò sợ hãi kêu to: "có...có ...". Trăng trên cao chắc cũng thích thú như chị em tôi!
Lúc vào trung học, tôi bắt đầu đọc tiểu thuyết Tự lực Văn đoàn, tưởng tượng những đêm trăng miền Trung du Bắc Việt và tôi rất thích bài "Đêm trăng chơi Hồ Tây" trong sách Giảng văn. Bấy giờ nhà tôi có tiệm tạp hóa ở chợ. Nhà có gác gỗ và cửa sổ, những đêm trăng sau khi học bài xong, nhìn trời mà :
"Hỡi cô tát nước bên đàng/ sao cô múc ánh trăng vàng ...mà đổ đi". Hay
"Trăng rụng xuống cầu " "Gạo trắng trăng thanh..."
Nhưng có lẽ ấn tượng nhất là năm học lớp Đệ lục, trường tổ chức Đêm Trung Thu ở trên hồ gần Công viên Nguyễn Du bây giờ. Sân khấu là một bè nổi trên hồ. Khán giả là các Thầy, học sinh và dân chúng. Sau khi diễn, trên đường Lê Lợi về, nhà hai bên đường treo đèn Ông sao trước cửa, đẹp quá, tôi tưởng như lạc chốn nào!
Quê tôi miền Tây, trăng của chúng tôi cũng nhuộm màu sông nước,còn các bạn thì sao ?Trăng sơn cước, trăng cô liêu trên đỉnh núi, trăng quạnh hiu trên sườn non hay trăng lung linh soi mình trên mặt biển? Và một ngày đi xa ta nhớ da diết phải không, mà nếu không đi xa, ta hòa niềm yêu trăng của ta vào "trăng của con ta".
Những mùa Trung thu cũ khi các con còn nhỏ, chúng tôi còn ở cư xá Hàng Xanh. Là cư xá công chức nên các cháu bé rất dễ thương. Trung thu các anh chị lớn tổ chức rước đèn, các cháu nhỏ nối đuôi. Những đứa nhỏ quá được ba má bồng đi theo. Rồi phá cỗ với bánh trung thu hình con heo con, bánh con gà con. Sẽ đi vào ký ức.
Hồi gia đình tôi về đây, khu Tế bần này còn vắng vẻ lắm. Những buổi chiều tôi hay lên sân thượng nhìn ra xa. Ghe thương hồ ngược xuôi trên rạch Ông Lớn. Trung thu trẻ con rước đèn từng nhóm trên lề đường. Và tôi, có khi ngồi trên sân thượng ngắm trăng, nhớ thời tuổi trẻ của mình mà "Hoài cảm" hay "Nhìn những mùa thu đi".
Gần nửa thế kỷ rồi tôi xa trăng ! Có khi nào bạn thấy hụt hẫng khi gần một ai đó mà người đó không nhìn không ngắm bạn? Nhưng chị Hằng rất hiền hoà. Trong cõi vô cùng tận, từ bao lâu xa chị vẫn dịu dàng mỉm cười với chúng ta khi chúng ta vui và đem ánh sáng êm đềm xoa dịu khi chúng ta buồn.
Chiều nay, tôi ngồi trên sân thượng nhà mình, xuyên qua kẽ lá của các chậu mai ngắm trăng. Xa kia, không là bờ tre, hàng cây,...bầu trời đêm năm nào và lòng
"Tha thiết ngậm ngùi Trăng.."

.***Xin thứ lỗi, tác giả các bài hát tôi đã quên tên .
Trung thu 2019.