LANG THANG NHỮNG GÓC PARIS
Bài viết này chỉ là cảm nhận cá nhân, có thể không chính xác, xin thông cảm.
Con gái gợi ý: "Hôm nay mình đi bắc Paris đi má, có chợ trời đồ cổ".
Nghe đến đồ cổ thì tôi 'ham' dù không là đệ tử cụ Vương Hồng Sển.
Paris quận18
"Má sẽ thấy một Paris rất khác".
Mà khác thiệt, cũng là đường sá rộng rãi, cũng công viên, mà sao lạ quá! Nói là 'dơ' thì hồ đồ, thôi thì 'không được sạch sẽ'!
Công viên vắng, suốt con đường dài đa số các cửa hàng đóng kín cửa và... trên lề là các mannequin da đen đẹp đẽ và người bán là đàn ông da màu. Hàng hóa đủ loại màu sắc thích hợp cho người da màu và gần như hàng second hand.
Con gái cười: "Vậy là đồ cũ, không phải đồ cổ, cũng hay!"
Vừa đẩy xe cho mẹ con kể về chuyện 'đồ cũ' ở xứ này: người ta hay đem cho bạn hay bỏ những bàn ghế, vật dụng không còn thích hợp mà còn tốt, đẹp nữa. Có nhiều nguyên nhân: chuyển sang nhà mới bàn ghế tủ giường không hợp, tiền chuyên chở cao hoặc bán nhà cùng vật dụng mà công chứng viên (notaire) đánh giá mắc, tiền thuế sẽ cao. Vậy là cho, là đem ra đường cho người lượm và có người sống bằng nghề này: lượm và rao bán tìm từng centime...
Trong từ ngữ Phật giáo hay nói 'y báo' và 'chánh báo', rất rõ nét ở đây: Paris không chỉ là thành phố hoa lệ mà một góc nào đó như là một thành phố của Phi châu(xin lỗi), dân bắc Phi, cảnh quan tương ưng.
Con cũng cho biết: bắc Paris là khu dân nhập cư gốc Đen, nam Paris là khu dân nhập cư gốc Á.
Chúng tôi đi quận 13, chợ Tàu.
Năm trước mẹ con tôi cũng đến đây để nghe tiếng đồng hương (chắt lọc trong nhiều thứ tiếng). Trên đường đi thấy người nữ bán bánh 'giò', trong lồng chợ vài người đàn ông uống cà phê rôm rả tiếng 'mình' và... trên đường đi thoảng ngửi mùi thịt quay, vịt quay... cũng không thiếu đậu hủ, chả lụa chay, giò thủ chay (rất ngon),...
Năm nay con vào siêu thị mua trái cây và rau củ, nhưng rau Á châu rất mắc; thu ngân là cô gái Hàn.
Con cho biết (không biết chính xác không) trước kia, chợ quận 13 là chợ Tây, chủ yếu người Hoa buôn bán, từ sau năm 75, có khu chợ châu Á này.
Hai mẹ con vào quán 'Phở Bờm'. Menu chỉ có món 'mì xào tofu" là có thể chọn, mà tôi ngán lắm rồi: một tô to ụ đầy tàu hủ chiên, hoành thánh chiên... thôi thì 'tự phá giới', tôi chọn món mà những năm khó khăn, cũng xe '4 bánh hai người lái' (2 xe đạp), vợ chồng con cái đạp lên cầu Trương Minh Giảng ăn bún Mộc (theo bạn giới thiệu).
Hơn 40 năm rồi, cũng 'giò' cũng xương... ngon và nhớ và buồn cười. Với tô to ụ như thế này, các em tôi ở nước ngoài ăn đã quen nên khi về VN, chị hai (là tôi) cho tiêu chuẩn... đói là phải rồi!!!.
Hai má con lại đến sông Seine. Con sông này có gì hấp dẫn vậy?
Là những cây cầu không giống nhau nối liền đôi bờ, là bờ kè ven sông, là những dãy dinh thự, một bên này là các cơ quan nhà nước, một bên là khu dân cư nhà giàu có với cửa hàng, quán ăn.
Công trường trước Hôtel de Ville đang làm sân khấu có lẽ chuẩn bị ngày Quốc Khánh 14/7, luộm thuộm sắt thép.
Hai mẹ con vào một quán ở ngã tư, tôi chọn ngồi lề đường; bàn 2 ghế thoải mái nhìn người qua lại.
Mùa nghỉ hè khách du lịch quá đông. TV đưa tin mỗi ngày có thể đón 200 - 300 ngàn du khách. Lạ một điều, ngày xưa khi học và đọc trong cuốn 'Langue et Civilisiation Française' tôi nghĩ có một Paris khác, nhưng qua hơn 60 năm rồi, cảnh vật còn đó mà 'nhân gian' đổi thay theo thời gian. Trong cái hối hả không tìm thấy sự lịch lãm - dù rất lịch sự - không chải chuốt yểu điệu (mặc gì tùy thích) nhưng rất ân cần, cẩn thận, người phục vụ toàn nam giới, đồng phục áo sơ mi trắng quần đen, cà vạt đen.
Ngồi trong métro nghe thông báo: "ngoài trời 28 độ, quí vị nhớ uống nước, ga tới có khoảng cách, nhớ lưu ý bước chân". Thương gì đâu! Có phải đây là nguyên nhân khi đi qua một ngã tư tôi thấy một nhóm người da đen nằm la liệt. Họ vừa vượt qua Địa Trung Hải để tìm đất sống, phải vậy không?
Bước vào một công viên nhỏ có trụ thánh Saint Jacques, đỉnh là hình thiên thần giang cánh, bốn gốc có bốn tượng Nhân Sư. Tôi không hiểu lịch sử và ý nghĩa bức tượng này nhưng thấy mọi người ngồi thảnh thơi, ngã lưng trên bãi cỏ mà thấy lòng bình an....
04/07/2024

BẢO TÀNG BRANLY
Bảo tàng Jacques Chirac
Là Bảo tàng mới nhất trong số các bảo tàng ở Pháp do Bộ Văn hóa và Truyền thông Pháp cùng Bộ Giáo dục Đại học và Nghiên cứu quản lý.
Bảo tàng nằm ở bờ trái sông Seine, gần tháp Eiffel và cầu Alma, mở cửa năm 2006, giới thiệu văn minh châu Á, châu Phi, châu Mỹ và châu Đại dương.
Nằm giữa khung viên cây xanh rậm mát, có 3 tầng gồm hơn 1 triệu hiện vật về dân tộc học, điện ảnh trong đó có 3500 hiện vật trưng bày ở tầng 2, tầng hầm lưu trữ và bảo quản các hiện vật không trưng bày.
Tôi thực sự thích thú, mê mẩn; ước gì có 1 tuần để nhìn ngắm chiêm nghiệm đời sống của con người xưa, thay vì 'cỡi ngựa xem hoa' trong 1 buổi!
Đầu tiên đập vào mắt là trống đồng Đông Sơn tìm thấy ở Hòa Bình nước Việt Nam mình từ thế kỷ 8-7 trước Công nguyên đến thế kỷ 1-2 sau CN, cũng tìm thấy ở Trung hoa và quần đảo Mã lai.
Và quần áo quý tộc người Việt xưa... và biết bao hiện vật chiến đấu: khiêng, mặt nạ, dụng cụ sinh sống,... của các nước. Thật sự tôi không thể cúi nhìn bản giải thích (gắn ở chân đế) vì quá đông người và vì... hạn hẹp về kiến thức tổng quát, ngôn ngữ...
Hôm đó còn chiếu phim về văn minh Maya, sự tàn lụi văn minh Maya và sự hình thành đất nước Mehico, văn minh Mehico... Phim nói tiếng Pháp, thật xấu hổ vốn tiếng Pháp của tôi(!) gần 60 năm do không nhu cầu và lười thêm từ ngữ chuyên môn; vì quá đông người và do tôn trọng, lịch sự... con tôi không thể 'giúp' mẹ.
Ra về, ngồi băng đá trong sân, tôi tần ngần... không biết Viện Bảo tàng nước mình còn lưu giữ những hiện vật gì của tổ tiên thời sơ khai, thời trung cổ,... thời cận đại.
Nghe nói nước Pháp đã mua và lấy đem về từ các nước thuộc địa bao cổ vật quý giá, nhiều nước đang muốn 'chuộc lại' và đòi lại các cổ vật này.
Dẫu sao vẫn cảm ơn sự văn minh, người dân Pháp đã trân trọng giữ gìn nghiêm túc một phần văn hóa của thế giới để mọi người có thể, có dịp chiêm ngưỡng... văn hóa các nước này...
09/07/2024

KHU PHỨC HỢP LES HALLES
Trung tâm thành phố Paris, quận1, ngoài bảo tàng Louvre, quảng trường Vendôme, Tuileries... còn một nơi rất nổi tiếng là khu phức hợp Les Halles.
Les Halles vốn là khu phố cổ thành lập từ năm 1850, là nơi buôn bán các thực phẩm tươi sống đủ loại; nay là trung tâm mua sắm rộng lớn có nhiều tầng dưới lòng đất, có rạp chiếu phim... là ga tàu điện ngầm lớn nhất thế giới, khu buôn bán còn tỏa ra các con đường xung quanh.
Nơi đây có cửa hàng Samaritaine rộng 48000 m2 , lớn hơn Lafayette và Printemps cũng gồm 2 khu bán quần áo nam nữ.
Một khu chứng khoán hoành tráng nằm bên kia đường chiếm hai mặt lộ
Một nhà thờ rất xưa Saint- Eustache xếp đứng thứ 3 sau Notre-Dame de Paris và Saint-- Sulpice; vốn là một Nhà Nguyện khiêm tốn xây dựng năm 1213, sau đó vua Francis đệ l đặt viên đá đầu tiên năm 1532.
Nơi đây Richelieu và Molière được rửa tội, nơi tổ chức lễ tang Anne d 'Autriche năm 1666 và cũng là nơi Madamme de Pompadour được làm lễ rửa tội năm 1721.
Vì xây dựng lâu rồi, qua bao biến cố lịch sử mãi năm 1990 mới phục hồi lại giàn organ và đường dây điện vẫn còn đi nổi.
Có một bức tranh nổi tiếng nhưng chúng tôi không hiểu ý nghĩa, thêm nhà thờ hơi tối nên hình ảnh không như ý.
Chưa muốn về, ngồi băng đá nhìn trời mây, cảnh quan; người thật đông, và cái gì còn lưu lại nơi đây sau bao thế kỷ: tác phong con người hối hả nhưng văn hóa Paris dường như vẫn còn lưu giữ, ngồi nhâm nhi cà phê dưới hiên, an nhiên nhìn thiên hạ...
13/07/2024

BẢO TÀNG QUỐC GIA NGHỆ THUẬT CHÂU Á -GUIMET
Bảo tàng nằm ở quận 16 của thành phố Paris, số 6 quảng trường Iéna.
Xưa là sáng kiến và là bộ sưu tập của Émile Guimet (1836- 1918), bảo tàng cũ ở Lyon (1879).
Khai mạc ở Paris năm 1889, diện tích 5800 m2 gồm 4 tầng lầu lưu giữ 50.000 hiện vật của các nước châu Á, được xem là bảo tàng châu Á lớn nhất.
Ngay từ sảnh vào là tượng Phật 4 mặt của Angkor
Việt Nam có trống đồng Đông Sơn, các tượng Phật và Bồ Tát nhiều thời kỳ khác nhau, tượng vị sư lập chùa Một cột.
Cambochia với đền tháp Angkor Thom nhiều tượng Phật, BồTát.
Và hiện vật củaThái Lan, Afganistan,Pakistan, Tibet, Ấn độ, Myanma,Trung hoa, Nhựt bổn... chủ yếu là tượng Phật, bình cổ, tượng cổ, đồ trang sức...
Thật ấn tượng với cổ vật Ấn Độ cách 300- 400 năm trước Công nguyên với đồ trang sức thực đẹp.
Trung hoa đã có đèn dầu bằng đồng từ 6000 năm trước, kỹ thuật gốm sứ thật tinh xảo làm từ đá xay nhuyễn (có phim minh họa), mô hình cung điện bằng ngà voi quá tinh xảo từng chi tiết rất nhỏ, rất nhiều bình cổ từ thời Tống, Đường, Minh và đặc biệt nhà Thanh đời Khang Hy, Ung Chính, Càn long, còn tủ sách của vua nhà Thanh nữa.
Nhựt Bổn đặc biệt với tranh lạ mang tính trầm mặc và trang phục, bình có hoa văn rất tinh xảo...
Nhận xét chung, cùng là tượng Đức Phật Thích Ca nhưng mỗi nước theo văn hóa nước mình mà hình Phật có nét khác nhau. Tượng Đức Quán Thế Âm cũng thay đổi theo từng quốc gia.
Chúng tôi đã tham quan mất một ngày, không thể chụp tất cả hình cũng không thể nhớ hết và chính xác (vì không thể chụp hết các ghi chú).
Ra về, hai mẹ con quên đói, quên mỏi, chỉ biết là... no mắt, no lòng...
Thật kính ngưỡng cảm phục cổ nhân và biết ơn những người sưu tập ...
21/07/2024